Solana (SOL) là một loại tiền điện tử được thiết kế để hoạt động tương tự và cải tiến dựa trên nền tảng Ethereum. Được đặt theo tên của một thành phố nhỏ ven biển phía Nam California, Solana là đứa con tinh thần của nhà phát triển phần mềm Anatoly Yakovenko.

Yakovenko lần đầu tiên đề xuất blockchain sáng tạo này vào năm 2017 và Solana ra mắt vào tháng 3 năm 2020. Ngày nay, SOL đã trở thành tiền điện tử phổ biến, được xếp hạng là đồng tiền lớn thứ 11 tính theo tổng vốn hóa thị trường.

Solana là gì ?

Solana là một blockchain có nhiều điểm tương đồng nổi bật với Ethereum – thực tế, nó thường được gọi là “kẻ hủy diệt Ethereum.” Giống như Ethereum, token SOL có thể được mua trên hầu hết các sàn giao dịch lớn. Giá trị thực sự của token này nằm ở việc thực hiện các giao dịch trên mạng lưới Solana, vốn có những lợi thế độc đáo.

Blockchain Solana sử dụng cơ chế đồng thuận proof-of-history. Thuật toán này sử dụng các dấu thời gian để xác định khối tiếp theo trong chuỗi của Solana.

Hầu hết các loại tiền điện tử ban đầu, như Bitcoin và Litecoin, sử dụng thuật toán proof-of-work để xác định các khối trong chuỗi của chúng. Proof-of-work sử dụng một cơ chế đồng thuận dựa vào các thợ đào để quyết định khối tiếp theo sẽ là gì.

Tuy nhiên, hệ thống proof-of-work này chậm và tiêu tốn nhiều tài nguyên, dẫn đến việc sử dụng một lượng năng lượng khổng lồ. Đây là một trong những lý do khiến Ethereum chuyển đổi sang hệ thống proof-of-stake, giảm tiêu thụ năng lượng tới 99.9%.

Khác với cơ chế proof-of-work trước đó, proof-of-stake sử dụng việc staking để xác định khối tiếp theo. Các token được staking sẽ được giữ làm tài sản thế chấp bởi blockchain cho đến khi các trình xác thực đạt được sự đồng thuận về khối tiếp theo của chuỗi.

** Giải thích thuật ngữ: ‘roof-of-history‘ là một phương pháp để ghi lại thời gian và thứ tự của các sự kiện trong một blockchain mà không cần dựa vào các trình xác thực hoặc thợ đào.

Solana’s Delegated Proof of Stake

thuật toán chứng minh cổ phần ủy quyền của Solana

Theo Konstantin Anissimov, giám đốc điều hành tại sàn giao dịch tiền điện tử CEX.IO, Solana sử dụng “sự kết hợp giữa các chiến lược mật mã đã được thử nghiệm qua thời gian và các đổi mới để giải quyết những hạn chế của các giải pháp tiền điện tử thế hệ đầu.”

Được thúc đẩy bởi sự kết hợp độc đáo của thuật toán proof of history và cái được gọi là thuật toán delegated proof-of-stake, vấn đề chính mà Solana đang cố gắng giải quyết là vấn đề về khả năng mở rộng của Ethereum. Delegated proof-of-stake là một biến thể của thuật toán proof-of-stake truyền thống.

Đối với những ai cần làm mới, cơ chế proof-of-stake là quá trình giao dịch để tạo ra các khối mới trong một blockchain bằng cách sử dụng một hệ thống các trình xác thực.

Solana mang đến cho người dùng nhiều lợi ích với cơ chế delegated proof-of-stake của nó. Thuật toán lịch sử (history algorithm) gia tăng một lớp bảo mật cho mạng lưới, như Christian Hazim, nhà phân tích tại nhà cung cấp ETF Global X, cho biết.

Về bản chất, Solana giải quyết hai trong ba vấn đề được định danh bởi Vitalik Buterin, đồng sáng lập Ethereum, trong bộ ba thách thức của blockchain gồm khả năng mở rộng, bảo mật và phân cấp (decentralization).

Mặc dù Buterin ban đầu tuyên bố rằng Ethereum sẽ giải quyết cả ba khía cạnh của bộ ba thách thức này, hầu hết các chuyên gia tin rằng mạng lưới chỉ giải quyết được hai yếu tố: bảo mật và phân cấp.

Tuy nhiên, Solana được thiết kế để giải quyết hai phần của bộ ba thách thức: bảo mật và khả năng mở rộng. Thuật toán proof of history của SOL cung cấp bảo mật độc đáo cho mạng lưới, trong khi tốc độ tính toán của nền tảng Solana cho phép tăng cường khả năng mở rộng.

Điều gì làm cho Solana đặc biệt?

Bằng cách sử dụng một sự kết hợp độc đáo giữa chứng minh lịch sử và chứng minh cổ phần ủy thác, Solana cung cấp tốc độ giao dịch nhanh hơn đáng kể so với các đối thủ gần nhất như Ethereum và Cardano (ADA), đồng thời chi phí thấp hơn rất nhiều, Anissimov cho biết.

Khác với chứng minh công việc (proof of work), mà sử dụng các thợ đào để xác định khối tiếp theo trong chuỗi, hoặc chứng minh cổ phần (proof of stake), mà sử dụng các token đã gửi để xác định khối tiếp theo, chứng minh lịch sử sử dụng các dấu thời gian trong định nghĩa khối cho chuỗi Solana.

Hệ thống đổi mới này cho phép các trình xác thực trên blockchain bỏ phiếu về các dấu thời gian của các khối khác nhau trong chuỗi. Điều này giữ cho mạng lưới tương đối phân cấp trong khi đồng thời cho phép tính toán nhanh hơn và bảo mật hơn.

Solana hoạt động như thế nào ?

Solana hoạt động dựa trên sự kết hợp giữa các giao thức chứng minh lịch sử và chứng minh cổ phần ủy thác.

Bryan Routledge, giáo sư kinh tế học tại Trường Kinh doanh Tepper thuộc Đại học Carnegie Mellon, cho biết lý do của việc kết hợp này là Solana đang cố gắng “xử lý nhanh nhiều giao dịch”. Ông Routledge chỉ ra rằng việc xử lý giao dịch nhanh thường yêu cầu sự tập trung. Ví dụ, Visa sử dụng một mạng lưới lớn các máy tính để duy trì tốc độ xử lý. Ngược lại, ông Routledge nói rằng Bitcoin “xử lý các giao dịch rất chậm” để duy trì tính phân cấp.

Vì mục đích chính của công nghệ blockchain là cung cấp các hệ thống phi tập trung, Solana cố gắng xử lý giao dịch với tốc độ tương tự như một công ty lớn tập trung như Visa, đồng thời duy trì tính phân cấp giống như Bitcoin. Tốc độ này cho phép tăng khả năng mở rộng vì chi phí môi trường và tiền tệ của các hệ thống Solana thấp hơn.

Tốc độ thêm các khối vào blockchain của Solana đòi hỏi các mức độ bảo mật bổ sung cho blockchain. Đây là lúc thuật toán chứng minh lịch sử của Solana đóng vai trò. Thuật toán này đánh dấu thời gian cho mỗi khối một cách sao cho duy trì được tính bảo mật của hệ thống.

Các token SOL của Solana sau đó được đặt cược và sử dụng như tài sản thế chấp để xử lý các giao dịch trên mạng lưới. Các giao dịch này bao gồm từ việc xác thực hợp đồng thông minh đến việc sử dụng Solana như một thị trường token không thay đổi (NFT).

Một trong những thành công lớn của Solana đến vào tháng 8 năm 2021, hơn một năm sau khi Solana ra mắt, khi Degenerate Ape Academy trở thành dự án NFT lớn đầu tiên trên thị trường NFT của Solana. Trong ba tuần đầu của tháng đó, giá của Solana tăng từ khoảng 30 đô la lên đến 75 đô la.

Mức cao nhất của Solana là vào tháng 11 năm 2021, khi đạt đỉnh ở gần 260 đô la trong thời điểm cao điểm của thị trường tiền điện tử.

So sánh Solana & Ethereum

Solana và Ethereum có một số điểm chung, nhưng cũng có những khác biệt rõ rệt. Dưới đây là một phân tích ngắn về các điểm chung và khác biệt giữa hai nền tảng này: